به گزارش خبرگزاری حوزه، چهاردهم شهریورماه، سالروز شهادت آیت الله شهید قدوسی است که به این مناسبت، نگاهی گذرا بر مدیریت این شهید بر مدرسه علمیه حقانی قم خواهیم داشت:
بنیان مدرسه علمیه حقانی قم پیش از سال ١٣٣٩ توسط بانی آن مرحوم حاج علی حقانی گذاشته شد و با برنامه‌ریزی کلان مرحوم شهید بهشتی پیش رفت و از سال ١٣۴٧ تا ١٣۵٧ ه.ش. به مدیریت شهید قدوسی کار خود را ادامه داد.
شهید قدوسی در دوره مدیریتی خود زحمات فراوانی برای تربیت طلاب فاضل و کارآمد تحمل نمود.
حجت‌الاسلام صادقی اردستانی از طلاب وقت مدرسه حقانی می‌گوید:
«شهید قدوسی معمولاً قبل از طلوع آفتاب به مدرسه می آمدند و تا پاسی از شب به اداره مدرسه می‌پرداخت.
آن مرحوم بر اخلاق، رفتار، حضور و غیاب، تحصیل و امتحان طلاب نظارت جدی داشت؛ آن قدر به امور مدرسه اهتمام داشت که همه کارهای دیگر خود، حتی مبارزه را رها کرده بود.
جالب این است که ایشان برخی از کارهای منزل، از قبیل شستشو و پخت‌وپز را نیز به جهت بیماری همسرش انجام می‌داد. به هر حال برنامه‌های مدرسه حقانی با فداکاری این شهید بزرگوار پیش رفت و نظم و انسجام در آن‌جا نهادینه گردید. البته از نقش مدیریت و حمایت مرحوم شهید بهشتی هم نباید گذاشت؛ اگرچه ایشان در آن زمان در شهر هامبورگ آلمان مسئولیت مرکز اسلامی آن شهر را به عهده داشت؛ اما هر از گاهی که به ایران می‌آمد، به مدرسه هم سر می‌زد و با طلاب حشر و نشر داشت.
از دروس مهم و ضروری مدرسه، هم درس اخلاقی بود که مؤثرترین آنها -که صبح جمعه‌ها برپا می‌شد- درس اخلاق شهید قدوسی بود؛ آن مرحوم علاوه بر برخورداری از مراتب فضل و کمال در بین طلاب حضور داشت و نقاط ضعف و مشکلات آنها را می‌شناخت و به آن اشاره کرده، طلاب را از نظر روحی پرورش می‌داد.(همراه صادق، خاطرات حجت الاسلام و المسلمین احمد صادقی اردستانی، ص٨ و ٩)
در این مدرسه شهید بهشتی یک هفته درمیان، در مسجد مدرسه کلاس عمومی برگزار می‌کرد و موضوع بحث آن جلسه خطوط کلی رفتار انسان‌ها بود.
تمام طلاب مدرسه از همه سطوح مجبور بودند در آن شرکت نمایند. یعنی شهید قدوسی برای همه طلاب شرکت در آن جلسه را اجباری کرده بود. خود آن شهید هم مثل طلاب در مسجد می‌نشست و حتی گاهی سؤالی را مطرح می‌کرد که در واقع سؤال طلاب بود.
(خاطرات حجت الاسلام والمسلمین سید مهدی طاهری خرم آبادی ص ۵٠ و ۵١)
مرحوم شهید قدوسی به حفظ نظم و پیش‌گیری از حساسیت رژیم پهلوی نسبت به فعالیت مدرسه اهمیت فوق‌العاده‌ای می‌داد:
«شهید محمد منتظری از زندان پیام داد که از دوستان طلبه بخواهید به اخبار رادیو گوش کرده، روزنامه بخوانند. ما روزنامه‌های کیهان و اطلاعات را روزانه برای طلاب مدرسه حقانی می گرفتیم و برای تعدادی از طلبه ها هم پول تهیه کردیم، تا رادیو بخرند. این در حالی بود که مسئولان مدرسه روی این مسأله حساسیت داشته و نمی خواستند رادیویی در مدرسه باشد.علت عمده این بود که تقریبا هر روز عصر ماموران ساواک به مدرسه آمده و گشتی داخل مدرسه زده و می‌رفتند. اگر نشانه ای از توجه طلاب به مسائل سیاسی می‌دیدند، برای طلاب و مدرسه مشکل درست کرده مانع درس، بحث و تحصیلات آنها می شدند»
(همراه صادق، خاطرات حجت الاسلام و المسلمین احمد صادقی اردستانی، ص۴۴)
هم‌چنین جمعی از طلاب مدرسه حقانی نشریه‌ای انقلابی و داخلی با نام «شعله» را با رعایت اصول مخفی‌کاری در مدرسه منتشر کردند که شهید قدوسی، در عین اینکه با اصل کار مخالف نبودند به دلیل حساسیت ساواک، عوامل انتشار را از این اقدام بازداشتند. (همان ص۴۶)
اخراج بخشی از مخالفان دکتر شریعتی از مدرسه حقانی نیز اقدامی دیگر از سوی ایشان برای اهداف ذکر شده بود.
حجت‌الاسلام سیدمهدی طاهری خرم‌آبادی، از طلاب وقت مدرسه حقانی می‌گوید:
«یک روز کپی دستخط مرحوم علامه طباطبایی را در جواب استفتایی درباره دکتر شریعتی به باجه اعلانات پاگرد طبقه ی اول زده بودند. از آن جواب مرحوم علامه طباطبایی همین مقدار یادم مانده که ایشان نوشته بودند:
«ما با دکتر شریعتی دشمنی ذاتی نداریم، ولی او نظراتی دارد که با عقاید اسلامی موافق نیست و در کتاب «اسلام شناسی» خود مسائلی را مطرح نموده که با مبانی اسلام سازگاری ندارد».
من این اعلامیه مرحوم علامه را خواندم و به کلاس رفتم. وقتی از کلاس بیرون آمدم، دیدم آن را پاره کرده اند. در واقع، کار طلاب طرفدار دکتر شریعتی بود. یادم نیست که همان روز بود یا فردایش؛ صبح حدود ساعت نه برای خرید از مدرسه بیرون رفتم. وقتی برگشتم، جمعی از طلاب مدرسه را دیدم که به حالت راهپیمایی از مدرسه بیرون می آمدند. معلوم شد مرحوم قدوسی عده ای را که همیشه درباره افکار دکتر شریعتی - چه مخالفان و چه طرفداران او به دعوا و سروصدا داشتند، از مدرسه اخراج کرده است، اما اینکه پاره شدن اعلامیه علامه طباطبایی در این قضیه مؤثر بوده یا نه، نمی‌دانم. هر دو گروه طرفداران شریعتی و مخالفان او به بیرون می رفتند و بیشتر مخالفان دکتر شریعتی بودند.» (ص۵٣-۵٢)
مدرسه حقانی با همت شهید قدوسی و شهید بهشتی و سایر شخصیت‌های انقلابی منشأ خدماتی برای انقلاب اسلامی شد و بخشی از بدنه مسئولین و فضلای حوزه علمیه تحصیل‌کردگان آن مدرسه بوده‌اند.
منبع: بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی- قم
